ปลูกกาแฟไว้กินเอง
กาแฟ พืชเศรษฐกิจและเป็นรายได้หลักของชาวดอยไทยภูเขา ที่ไม่น้อยไปกว่าการปลูกชาตามพื้นที่ภูเขาสูงเลย เพราะกาแฟ เป็นพืชที่เหมาะกับพื้นดินบนที่ภูเขาและอากาศหนาว ดังนั้นการปลูกกาแฟของชาวเขาหรือชาวไทยภูเขาจึงทำให้ได้กาแฟที่คุณภาพดี ต้นกาแฟเติมโตได้เร็วสร้างผลผลิตและรายได้ได้มาก
ต้นกาแฟเป็นไม้ยืนต้น มีดอกเป็นสีขาวและผลเป็นสีแดง ซึ่งผลของต้นกาแฟ คือวัตถุดิบที่เรานำมาผ่านกรรมวิธีต่างๆ เพื่อให้ได้เป็นเมล็ดกาแฟสำหรับเครื่องดื่มที่เป็นที่นิยม ซึ่งต้นกาแฟก็จะมีหลากหลายสายพันธุ์ที่แตกต่างกันออกไป ที่นิยมและเป็นที่กล่าวถึงกันอย่างมากก็คงจะเป็นโรบัสต้าและอาราบิก้า เพราะมีจำหน่ายให้เห็นอยู่มาก แต่สำหรับใครต้องการปลูกกาแฟไว้กินเอง กาแฟสายพันโรบัสต้าเป็นสายพันธุ์ที่สามารถดูแลได้ง่ายกว่า
ปลูกกาแฟไว้กินเอง จริงๆแล้วก็ถือเป็นวิธีการที่ยุ่งยากพอสมควร เพราะต้นกาแฟเป็นไม้ยืนต้นขนาดสูงใหญ่ โดยปกติชาวไร่กาแฟจะมั่นตัดแต่งกิ่ง เพื่อรักษาขนาดไม่ให้โตมากเกินไป เพื่อให้เก็บเกี่ยวผลกาแฟได้ง่าย ดังนั้นหากสนใจปลูกกาแฟไว้กินเอง ก็ควรมั่นดูแลเรื่องการตัดแต่งกิ่งเช่นกัน ไม่อย่างนั้น ต้นไม้อาจจะโตเกินกระถางหรือพื้นที่ที่รองรับได้ จะส่งผลให้เกิดการหักโค่นหรือเสียหายได้ การปลูกกาแฟให้เวลาอย่างน้อย 30 – 45 วัน โดยระหว่างการปลูกต้องหมั่นดูแลรดน้ำอย่างสม่ำเสมอในปริมาณที่พอดีทุกวัน เพราะต้นกาแฟเป็นพืชที่ชอบความชุ่มชื่น
สำหรับการ ปลูกกาแฟไว้กินเอง ต้องเริ่มตั้งแต่การเตรียมในดินในพื้นที่ที่เหมาะสม ต้องเลือกดินที่มีทรายผสมและระบายน้ำได้ดี หลังจากนั้นนำเมล็ดโรยบนดินแล้วใช้ดินกลบอีกเล็กน้อย หรือหากใครที่ต้องการความรวดเร็วจะใช้เป็นต้นกล้าในการปลูกก็ได้ เมื่อปักต้นกล้าหรือโรยเมล็ดแล้วให้รดน้ำตามให้ชุ่ม การใช้เมล็ดในการปลูกจะต้องแช่เมล็ดในน้ำอย่าง 1 คืน เพื่อให้เปลือกนิ่มขึ้น หลังต้นกาแฟเริ่มแตกใบ หากตรวจสอบแล้วพื้นที่เล็กหรือไม่เพียงพอต่อการเติบโต สามารถขุดย้ายเพื่อทำการปลูกในพื้นที่ที่เหมาะสมได้
อย่างไรก็ตามปลูกกาแฟไว้กินเอง นอกจากดูแลให้ต้นกาแฟเติบโตเป็นการปลูกที่ต้องใช้ระยะเวลา ความเอาใจใส่ และเมื่อออกดอก มีผลกาแฟแล้ว ก็จะยังไม่สามารถ นำมาชงเป็นเครื่องดื่มได้ เพราะต้องผ่านกรรมวิธีต่าง ๆ ให้ได้กาแฟที่มีกลิ่นหอมและรสชาติในแบบเฉพาะตัว ผลของกาแฟต้องตากให้แห้ง กะเทาะเปลือก แล้วนำเมล็ดด้านในมาตากซ้ำอีกครั้ง ก่อนจะนำไปคั่วให้ได้ความเข้มตามที่ต้องการ เพราะหากไม่คั่วจะไม่มีกลิ่นหอมของกาแฟ เมื่อนำมาบดแล้วชงจะไม่ได้กลิ่นและรสชาติกาแฟ เมื่อคั่วได้ความเข้มตามต้องการแล้ว จึงนำมาบดให้ละเอียด ความละเอียดของเมล็ดกาแฟจะส่งผลต่อความเข้มของกาแฟด้วย ฉะนั้นการปลูกกาแฟไว้กินเองอาจจะต้องใจเย็นและใส่ใจกับวิธีหลากหลายขั้นตอนอย่างมาก
